Mehmet Hayri Kırbaşoğlu

– el-Îmânu Yemâniyyetun ve’l-Hikmetu Yemâniyyetun – Kültürümüzdeki ve toplumsal hafızamızdaki Yemen’i – Yemen kahvesi (kahve gelir Yemen’den), Yemen türküsü (giden gelmiyor aceb nedendir?), Yemeni, Yemen illeri(nde Veysel Karânî) – gibi bazı motiflerden ibaret, çok uzaklardaki belli belisiz bir siluete, silik bir resme veya solmuş bir fotoğrafa ya da çok uzaklardan gelen belli belirsiz bir sese benzetmek çok mu yanlış olur dersiniz? Bu benzetme bazıları için abartılı görünse bile, aynı benzetmeyi bir ” Garbzede ” olan toplumumuzun kültürel/toplumsal hafızasındaki Batı ülkeleri için yapmanın mümkün olmadığını da sanırım çoğumuz kabul ve itiraf edecektir. Gerçi yakından tanıdığımız, daha açık konuşmak gerekirse bırakın yakından veya uzaktan tanımayı, hakkında doğru dürüst bilgi sahibi olduğumuz kaç…

Tarihinin en ciddî krizlerinden birini yaşamakta olan İslam Dünyası, köklü bir zihniyet değişikliği geçirmek mecburiyetindedir. Bu mecburiyet her geçen gün kendisini giderek daha fazla hissettirmeye başlamıştır. Bu tür bir zihniyet analizini, İslam düşüncesinin hemen her alanında gerçekleştirmek gerekli ise de, Sünnet-Hadis-Siyer-Şemâil alanının öncelikli alanların başında geldiği rahatlıkla ifade edilebilir. Bu alanda daha dar çerçevede bir konu seçmek gerekirse, Müslümanların Peygamber tasavvurlarından daha uygun bir örnek olamaz. Zira sadece Müslümanların on dört asır boyunca oluşturdukları çeşitli Peygamber tasavvurlarının analizi bile, şu an İslam dünyasının yaşadığı düşünce krizine yol açan tıkanmaların teşhisi için bize pek çok ipucu sunacaktır. Kur’ân’ın Allah, âhiret, din, vahiy, kitap v.b. temel kavramlarıyla mukayese edildiğinde, Peygamberlik yönü hâriç…

Allah Rasulü’nün İslam’ı hayata ve tarihe tutturmak için giriştiği mücadele ve bu uğurda yol arkadaşlarıyla sergilediği çabalar, İslam’ın ilk ve kurucu tecrübesi olarak Müslümanlar nezdinde daima fevkalade önemi haiz ola gelmiştir. Bu itibarla her Müslüman gibi benim için de Hz.Peygamber ve dönemi son derece değerli, önemli, ilginç ve ilham verici olma özelliğini sürekli muhafaza etmiştir. Asr-ı Saadet adı da verilen bu dönemin Müslümanlar nezdindeki bu fevkalade önemi, bu döneme dair bize intikal eden –başta Kur’an-ı Kerim olmak üzere – devasa malumattan da kolayca anlaşılmaktadır. Ancak bu muazzam kültür mirasına rağmen, sözünü ettiğimiz bu malumata nasıl yaklaşılacağı, ondan nasıl yararlanılacağı konusundaki farklı bakış açılarından dolayı bu döneme ait pek çok olay…

Bir camide namaz kılan(!) başı açık kadınlarla erkeklerin medyaya yansıyan görüntülerine bakıldığı zaman, insanın aklına, bu fotoğrafın bir kilise ayini esnasında çekilmiş ve yanlışlıkla namaz kılanlara ait bir fotoğraf olarak basında yer almış olabileceği şüphesi gelmektedir. Zira ne ortada İslam’ın namazını andıran bir saf düzeni, ne de cemaatle namaz kılmaya alışık bir cemaat görüntüsü vardır. Sanki ömründe hiç namaz kılmamış ta ilk defa namazla tanışan insanların halet-i ruhiyesi fotoğrafa yansımış gibi. (Kadının ellerini göbeği üzerine bağlaması başka nasıl yorumlanabilir ki ?) Yahut ta namazdan ziyade bir başka amaçla bir araya gelmiş bazı insanlara ait bir fotoğrafa baktığınız intibaına kapılıyorsunuz. Söz konusu fotoğrafın insanda uyandırdığı bu düşünceler bile, meselenin bir mizansen…

İslami öğretiye göre, çağın meydan okumalarına cevap verme konusunda birinci dereceden sorumlu olan İslami Dünyası/İslam Ümmeti(İşte sizi böylece vasat bir ümmet yaptık ki insanlık üzerine şahitlik edesiniz…) maalesef bu görevini bihakkın yerine getirmiş olmaktan fersah fersah uzak bir durumdadır İslam Dünyasının siyasi,sosyal,ekonomik ve kültürel olarak diğer dünya ülkeleriyle bu açılardan mukayesesi bu konuda bize yeterince objektif veriler sunmaktadır. İslam Dünyasındaki geniş kitleler bir yana, İslam konusunda bilgili ve bilinçli kesimlerin, özellikle de İslami hareketlerin mensuplarının bu konuda daha iyi bir durumda olabileceği akla gelse de, aslında bu kesimlerin bile dünya görüşlerinde birtakım zaaf noktaları, kör noktalar ya da boşluklar olduğu ortadadır. Nitekim bu bilgi ve bilinç yüzeyi geniş kitlelerden nispeten…