Mehmet Hayri Kırbaşoğlu

  Diyanet İşleri Başkanlığı’nın mevcut yapısını nasıl analiz edersiniz? Hantal, demode, cesaretsiz, statükocu ve kendini yenileyemeyen bir kurum olarak merkez teşkilatını; iyi niyetli, ama bilgi ve yöntem olarak yetersiz bir din adamları ağı olarak ta taşra teşkilatını bir arada ele alacak olursak, temel özelliğin nihai tahlilde “ İslam’ı ve müslümanları kontrol altında tutmak” olduğu şeklindeki tespit pek yabana atılacak türden görünmemektedir. Nitekim başlangıçta genel kurmay başkanlığı ile aynı statüde kurulduğu halde bugün hükümetlerin, sivil ve askeri bürokrasinin etkilerine tamamen açık edilgen bir yapıda olduğunu hemen herkes bilmekte, görmektedir. Kendisine verilen “toplumu akaid, ibadet ve ahlak alanında aydınlatmak” görevini hakkıyla yapabildiğini söylemek için bile aşırı iyimser olmak gerektiği kanaatindeyim. TBMM Başkanı…

Küresel kapitalizm insanları esaretine alırken, başka hiçbir gerçekçi ve başarılı bir anlatının kalmayışını da istismar etti. Tek gerçeğin piyasa olduğu ve büyün diğer politik, etik ve estetik değerlerin ancak piyasada yer aldığı kadar önemli olduğu iddiasına dayanan kapitalist teorilerin karşısında direnecek bir iddia ve itiraz dili varmı?? Dinler,özellikle İslam, bu bağlamda bir direnişin temeli olabilir mi? Küresel kapitalizmin görünürdeki başarısının ne tür bir başarı olduğunu daha doğrusu gerçekte bir başarı olup olmadığını sorgulamaksızın böyle bir soruyu İslami açıdan cevaplandırmak ne mümkündür ne de doğru ! Hatta sorunun cevabının bizzat bu sorgulamanın sonuçlarından ibaret olduğunu söylemek bile mümkündür.Çünkü İslami açıdan küresel kapitalizmin bir başarısı değil, başarısızlığı söz konusudur.Zira küresel kapitalizm bütün…

Prof. Dr. Hayri Kırbaşoğlu ile ılımlı İslam´ı konuştuk Röportaj: Mehmet Toprak, 04/05/2006 Mehmet Toprak: ABD’nin Ortadoğu’yu yeniden düzenlemek adına tasarladığı Büyük Ortadoğu Projesi (BOP) ile “Ilımlı İslam” projesi arasında nasıl bir ilişki görüyorsunuz? Hayri Kırbaşoğlu: İşin aslına bakılırsa BOP veya GOP İslam dünyasına ve onu sömürüp kontrol altına almaya yönelik ilk proje değildir. Zira bu tür çabaların benzerlerine Haçlı Seferleri´nden başlayarak ilerleyen asırlarda İngiliz, Fransız, İspanyol, Portekiz, Flemenk ve İtalyan sömürgeciliğinin neredeyse İslam dünyasının tamamını işgalle sonuçlanan ve dalga dalga süren emperyalist uygulamalarına kadar bir seri gelişmede de rastlanmaktadır. Nitekim klasik oryantalizmin doğuşunda bu sömürge politikalarını kolay ve kalıcı bir hale getirme amacının önemli rolü olduğunu da unutmamak yerinde olacaktır.…

Röportaj: Balçiçek PAMİR, Sabah Gazetesi, 27/10/2003 Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Profesörü Dr. Hayri Kırbaşoğlu, “Hz. Peygamber döneminde kadınlar cuma namazına giderdi, bayram namazına bile gelmeleri istenirdi” diyor. “Kadınların özel hallerinin ilmihalleri bile erkeklerce yazılmış” diye yakınan Kırbaşoğlu, Kuran’ın verdiklerinin, içeriği değil ama onu tefsir eden zihniyetin ataerkil olduğu görüşünde Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde öğretim üyesi olarak görev yapan Prof. Dr. Hayri Kırbaşoğlu ile İslamiyet ve Modernizmi konuşmak üzere bir araya geldik. Türkiye, İslam ve modernizm tartışmasının neresinde, Islamiyet içinde bilimin yeri nedir? Son günlerde gündeme tekrar gelen Avrupalı Müslüman kavramı ne demektir? Kırbaşoğlu ile bu sorulara yanıt aradık. Bütün bu detayları röportajın ilerleyen bölümlerinde okuyacaksınız. Kırbaşoğlu ile başörtüsü krizini ve…

Röportaj: Abdullah Yıldız Umran Dergisi Ekim 2004 Sayısı Abdullah Yıldız: Sayın M. Hayri Kırbaşoğlu Hoca’nın ilmî çalışmaları daha çok “yaşayan sünnet”, “hadis”, “alternatif hadis metodolojisi” gibi konularda yoğunlaşıyor. Biz hocamızın bu birikiminden yararlanarak “Sünneti çağımıza nasıl taşıyabiliriz?” sorusunun cevabını arayacağız. Bir hadiste “Karanlık geceler gibi işler karıştığı zaman Allah’ın Kitabına sarılın” buyuruluyor. Veda hutbesinde de Hz.Rasûl bize “emanet olarak Allah’ın Kitabını ve Sünneti bıraktığını” söylüyor ve ona sarıldığımız taktirde sapmayacağımızı ifade buyuruyor. İmdi, bütün işlerin ve ilişkilerin “karanlık geceler gibi karmakarışık olduğu”; insanların kendileriyle, insanların Rableriyle, insanların birbirleriyle ve nihayet insanların eşya ile ilişkilerinin karmakarışık ve sorunlu hale geldiği bir çağda Kur’ân’a sarılmak ve “yaşayan Kur’ân” olan, Kur’ân ahlakıyla ahlâklanmış…

11Röportaj: Bahadır Özgür, Evrensel Gazetesi, 2/11/2004 Ne yazık ki ülkemizde siyasi/ideolojik saplantılardan ve maniplasyonlardan uzak bir şekilde serinkanlı olarak tartışılamayan konuların başında gelir, dinde reform meselesi Garip olan ise, bu konunun İslami kesim tarafından değil de laik(çi) kesim tarafından sık sık gündeme getirilmesidir. Cumhuriyetin Batılılaşma projesinin tabii bir sonucu olarak, yine Batı’daki reform hareketlerinden ilham alan laik(çi)lerin bu reform talepleri, pek çok konuda olduğu gibi bu konuda da izlenen toplum mühendisliği yaklaşımından dolayı daima tepki ile karşılanmış ve “dinde reform” Müslümanların vicdanında daima sabıkalı bir kavram olarak yer etmiştir. Aslına bakılırsa reform kelimesi, etimolojisi itibariyle o kadar ürkülecek bir anlama sahip değildir. Bilakis re-form şekli hatırda tutularak ele alınacak olursa,…

Kuran’ı Kerim’de olmayan ama yeryüzüne indirilmiş bir recm ayetinden bahsediliyor. Böyle bir ayet var mı? Kur’an dışında bir recm ayeti bulunduğuna dair birtakım rivayetler varsa da bunlar ilk asırlardan beri ciddi eleştirilere maruz kalmıştır. Günümüzde de bu konudaki rivayetlerin güvenilir olmadığını ve dolayısıyla delil ve dayanak olarak kullanılmasının doğru olmadığını ortaya koyan birçok ilmi araştırmalar vardır. Öte yandan bu rivayetler doğru kabul edilecek olsa bile, her şeyden önce, hükmünün geçerli olduğu iddia edilen bir ayetin metninin niçin mensuh olduğu ve niçin Kur’an’a yazılmadığı sorularına bugüne kadar tatminkâr bir cevap verilememiş olması da, bu eleştirilerin haklılık payını arttıran önemli bir husus olarak görünmektedir. Kaynaklarda bu ayetin varlığından 2. Halife Hz. Ömer’in…

Röportaj: Mustafa Karaalioğlu 26 mayıs 2002/ Pazar 1954 yılında Manisa’da doğdu. Küçük yaşta İslami muhitlerle tanıştı ve kendi deyimiyle bu tanışıklık onun hayatını değiştirdi. O günden beri, bıkmadan usanmadan okuyor. Mezunu olduğu Ankara İlahiyat’ta profesörlüğe kadar akademik kariyer yaptı. 2 yıl da Suudi Arabistan’da öğretim üyeliği görevinde bulundu. Özellikle İslamiyat Dergisi’ndeki makalelerinde dile getirdiği yenilikçi görüşleriyle dikkat çekiyor. Prof. Kırbaşoğlu, bu konuda şöyle diyor: “Modernist olarak biliniyorum. Ama ben modernistliği tamamen metodik anlamda kabul ederim. Yoksa kültürel olarak gelenekçiyim. Biz ancak, yöntem konusunda ve İslam’ı 21.yüzyılın şartlarında yaşanabilirliğini sağlama adına modernist olarak görülebiliriz.” 20 civarında akademisyenden oluşan İslamiyat, temel hareket noktası bilimsellik olan son derece faal bir grup. İslamiyat Dergisi…